Sociaal-medische dienstverlening

Al jaren is de vraag naar sociaal-medische beoordelingen groter dan we met de beschikbare capaciteit aankunnen. Door deze mismatch moet een groot aantal mensen te lang op hun sociaal medische beoordeling wachten en daarmee op duidelijkheid over hun recht op een uitkering.

Cliënten en ook hun werkgevers verkeren hierdoor te lang in onzekerheid. Voor onze eigen medewerkers betekent het een hoge werkdruk. Daarom gaan we de komende jaren verder inzetten op verbetering en vernieuwing van de sociaal‑medische dienstverlening. Dit doen we aan de hand van zes ontwikkellijnen die zijn vastgelegd in onze Ontwikkelagenda sociaal‑medische dienstverlening. Met deze agenda willen we sneller zekerheid kunnen bieden aan cliënten en werkgevers, meer werkplezier creëren voor medewerkers en duidelijkheid geven aan het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en de samenleving over wat zij van ons kunnen verwachten. 

Ontwikkelagenda sociaal-medische dienstverlening 

Mensen gaan ervan uit dat UWV hen helpt wanneer zij door ziekte nog maar deels kunnen werken. Zij verwachten van ons snel duidelijkheid over hun uitkering, dat die klopt en dat zij goed worden geholpen. Dit soort verwachtingen zijn logisch en UWV zou daar graag aan voldoen. Helaas lukt dat niet altijd, omdat onze sociaal‑medische dienstverlening op sommige onderdelen niet op orde is. Dit leidt onder andere tot een groeiend aantal mensen dat te lang moet wachten op een sociaal‑medische beoordeling en dat er fouten worden gemaakt in de dagloonberekening. Daarom gaan wij de komende tijd een aantal grondige verbeteringen en veranderingen onderzoeken en doorvoeren met als doel om de sociaal‑medische dienstverlening op orde te brengen.

Om aan de verwachtingen te kunnen voldoen en mensen goed te kunnen helpen, moeten wij terug naar de basis van ons werk: zorgvuldig en snel duidelijkheid geven over de arbeidsongeschiktheid en de uitkering. Dit gaan wij doen door steviger in te zetten op ontwikkeling en versterking van de sociaal‑medische centra (SMC’s). Hierin werken meerdere medische professionals samen om mensen sneller te kunnen beoordelen op arbeidsongeschiktheid. De samenwerking in SMC’s wordt verder geïntensiveerd door onder andere taakdelegatie in het beoordelingsproces. Aanvullend op de SMC’s gaan we processen in de vaststelling van arbeidsongeschiktheidsuitkeringen meer digitaliseren om fouten te voorkomen. Ook uniformeren en vereenvoudigen we onze werkwijze verder, zodat die minder complex wordt. Daarnaast onderzoeken wij de komende tijd hoe een herschikking van taken binnen UWV ervoor kan zorgen dat die weer volledig worden uitgevoerd en mensen de dienstverlening krijgen die zij van ons mogen verwachten.

Tabel Aantal wachtende WIA- en Wajong-cliënten

Hierna gaan we in op de lopende aanpak van de hoge WIA- en Wajong‑instroom en de artsencapaciteit.

Aanpak van de hoge WIA‑instroom

We hebben voor 2025 het streven om de wachttijden voor WIA‑claimbeoordelingen niet verder te laten oplopen. Het aantal mensen dat moet wachten, is in de eerste acht maanden van 2025 echter fors toegenomen (zie bovenstaande tabel). We hebben in de eerste acht maanden van 2025 minder claimbeoordelingen uitgevoerd dan in de eerste acht maanden van 2024. Dit komt door het tijdelijk stopzetten van de 60‑plusmaatregel (de maatregel waardoor mensen van 60 jaar en ouder een vereenvoudigde WIA‑beoordeling kregen zonder tussenkomst van een verzekeringsarts) en het beëindigen van de overwerkregeling voor onze medewerkers. De 60‑plusregeling is sinds 1 september 2025 overigens weer van kracht. Hiervoor heeft het kabinet voor een periode van twee jaar geld vrijgemaakt.

Tegenover het lagere aantal claimbeoordelingen staat een hoger aantal nieuwe WIA‑aanvragen. Ook de capaciteitsinzet voor de WIA‑herstelactie en voor de kwaliteitsverbetering van onze sociaal‑medische beoordelingen zorgde voor extra druk op het realiseren van de doelstelling.

Tabel WIA-claimbeoordelingen

• *Totaalbedrag aan dwangsommen sociaal‑medische beoordelingen (niet alleen WIA-claimbeoordelingen).

Aanpak van de Wajong-instroom

Ook voor Wajongers hadden we als streven om de wachttijden niet verder te laten oplopen. Deze doelstelling hebben we tot nu toe niet gehaald. Hierbij speelt dat het aantal ontvangen Wajong‑aanvragen ook dit jaar fors is toegenomen. Wel hebben we vrijwel evenveel Wajong‑claimbeoordelingen in de eerste acht maanden van 2025 uitgevoerd als in de eerste acht maanden van 2024. Dit ondanks bezettingsproblemen en ziekteverzuim van medewerkers en de extra capaciteitsinzet voor verbetering van de kwaliteit van onze sociaal‑medische beoordelingen. Voor de Wajong is het uitgangspunt dat alle beoordelingen binnen de wettelijke termijn plaatsvinden. Daarvoor hebben we een plan opgesteld. In dit plan is er aandacht voor de bezettingsproblemen, de kwaliteitsverbetering, de vorming van sociaal‑medische centra voor de uitvoering van de Participatiewet en de vermindering van aanvragen samen met de gemeenten.

Tabel Wajong-claimbeoordelingen

Artsencapaciteit

Al vele jaren is de vraag naar sociaal‑medische beoordelingen groter dan we met de beschikbare capaciteit aankunnen. In onderstaande tabel is de artsencapaciteit in de eerste acht maanden van 2025 weergegeven. Vanaf 2025 nemen we de brutoartsencapaciteit op. De omrekening naar nettoartsencapaciteit (inclusief correctie voor opleidingsinvestering en neventaken) is foutgevoelig. De brutocapaciteit geeft een goed beeld van de artsencapaciteit.

Werving artsen

In de eerste acht maanden van 2025 zijn we erin geslaagd om 96 artsen aan te nemen. Hiermee liggen we op koers om in 2025 de wervingsdoelstelling van 140 artsen per jaar te halen. Ook is er dit jaar een groei in het aantal aangeboden cv’s van belangstellende artsen (381 ten opzichte van 315 in de eerste acht maanden van 2024) en lijkt het aantal artsen met interesse in verzekeringsgeneeskunde en UWV toe te nemen. Onder andere de herhaling van de UWV‑brede employer‑brandingcampagne en de specifieke landelijke en regionale artsencampagnes hebben hieraan bijgedragen. De verwachting is dat deze positieve lijn wordt voortgezet, mede doordat in september 2025 alle campagnes weer worden herhaald. In 7 districten lopen aanvullende regionale campagnes. Daarnaast zijn we zichtbaar op regionale en landelijke beurzen en congressen. Ondanks deze positieve ontwikkeling is de artsencapaciteit in 2025 echter iets afgenomen ten opzichte van 2024 doordat de uitstroom ook hoog is. Naast maximale werving heeft het behouden van artsen onze continue aandacht nodig.

In alle districten is maximale inspanning geleverd om de artsen die werken op zzp‑basis te motiveren om in dienst te treden. Tot op heden is dat slechts in enkele gevallen gelukt. De uitstroom van deze zzp‑artsen per 1 oktober zal een grote impact hebben op de totale artsencapaciteit (in dienst en inhuur) van ons organisatieonderdeel Sociaal‑medische zaken en daardoor zal het aantal sociaal‑medische beoordelingen afnemen.

Tabel Artsencapaciteit bij UWV‑organisatieonderdeel Sociaal‑medische zaken

• *Sinds juni 2024 worden binnen de sociaal‑medisch centra regievoerders aangesteld. Dit zijn verzekeringsartsen met taakdelegatie die naast hun reguliere werkzaamheden als arts ook managementtaken uitvoeren.
• **AIOS’en zijn (basis)artsen in opleiding tot specialist, ANIOS’en zijn (basis)artsen niet in opleiding tot specialist.