Toekomstparagraaf
In deze paragraaf beschrijven we de belangrijkste veranderingen die zich in het verslagjaar voordeden. Daarnaast geven we aan wat onze verwachtingen zijn rond de begroting en het financiële vermogen van de UWV‑fondsen.
Veranderingen
In 2021 hebben we een strategie vastgesteld voor de periode tot en met 2025. Hierin hebben we onze focus en ambities concreet uitgewerkt: bijdragen aan een inclusieve samenleving waarin iedereen, waar mogelijk, met betaald werk deelneemt.
Een belangrijk uitgangspunt is dat we cliënten en werkgevers niet onnodig belemmeren door een strikte interpretatie van de wet. We proberen in de dienstverlening meer uit te gaan van de bedoeling in plaats van de letter van de wet, waardoor er meer ruimte is voor de menselijke maat. Ons doel is dat iedereen zich door UWV gezien, gehoord en geholpen voelt. Daarom ligt de focus op meer aandacht voor de menselijke maat. In 2024 hebben we verdere verbeteringen doorgevoerd. We informeren cliënten nu eerder en helderder over wat zij kunnen verwachten. Ook hebben we het gebruikersgemak van onze website en van onze app verbeterd. Sinds medio 2024 beoordelen gespecialiseerde teams terugvorderingen met oog voor de persoonlijke situatie van cliënten. Waar nodig wordt gekeken naar de mogelijkheid om (gedeeltelijk) af te zien van terugvordering.
We willen onze dienstverlening toegankelijker, begrijpelijker en passender maken. We willen ook dat mensen die van onze dienstverlening gebruikmaken een drempelloze klantreis ervaren. Dat vereist dat we alle contacten en processen op elkaar afstemmen. We verbeteren onze dienstverlening aan de hand van vijf integrale klantreizen waarin het perspectief en de beleving van cliënten en werkgevers centraal staan. In 2024 konden we verdere verbeteringen doorvoeren en experimenteerden we met mogelijke andere verbetermaatregelen.
Om de mismatch en de krapte op de arbeidsmarkt op te lossen en ervoor te zorgen dat iedereen duurzaam aan het werk kan, is het nodig dat publieke en private partijen hun krachten bundelen en samenwerken. We zetten ons, samen met onze partners, in voor het realiseren van één Werkcentrum per arbeidsmarktregio: één herkenbaar publiek loket waar álle werkzoekenden, werknemers en werkgevers terechtkunnen met al hun vragen over werk, inkomen, loopbaanontwikkeling, scholing en voorzieningen. In de afgelopen jaren hebben we samen met onze partners het fundament gelegd voor die samenwerking. Inmiddels zijn er negentien regionale Werkcentra actief; we verwachten dat er in 2025 in meer regio’s een Werkcentrum zal worden geopend. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) wil dat de voor de Werkcentra benodigde wetswijzigingen per 1 juli 2026 ingaan.
Daarnaast zijn we in 2024 begonnen met het opzetten van een corrigeerorganisatie. Deze zal de komende periode WIA‑uitkeringen die te hoog of te laag zijn vastgesteld zorgvuldig en voortvarend corrigeren. In november zijn we, in lijn met de andere uitkeringen, gestart met de eerste zogenoemde metingen operationele kwaliteit voor WIA- en Wajong‑claimbeoordelingen, Die voeren we voortaan in een periodieke cyclus uit. Zo signaleren we fouten tijdig en herstellen die, en kunnen we onze werkprocessen voortdurend verbeteren. Ook werken we aan het structureel verbeteren van ons kwaliteitsmanagementsysteem en de kwaliteitscontroles UWV‑breed en binnen ons organisatieonderdeel Sociaal‑medische zaken (SMZ). Bij deze verbeterslag zullen we gebruikmaken van de uitkomsten van het onderzoek van de Algemene Rekenkamer en van het externe onderzoek dat we laten uitvoeren naar de werking van het kwaliteitsmanagementsysteem van UWV. Voor SMZ voeren we een extra verbeterslag uit.
Begroting
Het begrotingsevenwicht is het afgelopen jaar onder druk komen te staan. In 2024 sluiten we het jaar voor het eerst af met een tekort. Ook in 2025 verwachten we een tekort, dat we naar verwachting kunnen compenseren met incidentele meevallers. Structureel verwachten we dat, door een aantal ontwikkelingen, het begrotingsevenwicht onder druk blijft staan. Het gaat hierbij vooral om extra kosten voor sociaal‑medisch beoordelen, de kosten voor IT‑projectkosten en reguliere IT‑kosten. Door gerichte sturing en maatregelen, zoals hybride werken en de migratie naar een nieuw datacenter, proberen we de stijgende kosten te beheersen en het structurele begrotingsevenwicht te herstellen. Daarnaast is er sprake van verdere druk vanuit het domein sociaal‑medisch beoordelen en vanuit de (vereenvoudiging)taakstelling die het budget van UWV structureel zal verlagen. Tot slot lopen vanaf 2030 de middelen voor het overheidsbrede programma Werk aan Uitvoering deels af. Alles bij elkaar telt de financiële opgave vanaf 2030 op tot structureel circa € 120 miljoen.
Ontwikkeling van de fondsen
Het totale vermogen van de UWV-fondsen groeit in 2025. We verwachten eind 2025 een overschot van € 56,4 miljard, grotendeels doordat de werkgeverpremies boven het lastendekkende niveau zijn vastgesteld. Eind 2024 ging het nog om een overschot van € 44,3 miljard. De minister van SZW stelt de meeste premies vast en neemt daarbij ook inkomenspolitiek en de ontwikkeling van het EMU‑saldo in overweging. Bij een tekort aan financiële middelen maakt UWV uitsluitend gebruik van de kredietfaciliteiten die de minister van Financiën verleent.