Sociaal‑medische dienstverlening

Al vele jaren is de vraag naar sociaal‑medische beoordelingen groter dan we met de beschikbare capaciteit aankunnen. Dit heeft ertoe geleid dat een groot aantal mensen te lang op hun sociaal‑medische beoordeling moet wachten en daarmee op duidelijkheid over hun recht op een uitkering.

Cliënten en ook hun werkgevers verkeren door die wachttijd lang in onzekerheid; voor onze eigen medewerkers betekent het een enorm hoge werkdruk. We werken al langere tijd intensief aan maatregelen die verlichting moeten brengen. In deze paragraaf gaan we in op de aanpak van de hoge WIA- en Wajong‑ instroom, de wachttijden voor 2025 en de artsencapaciteit.

Aanpak van de hoge WIA‑instroom

We hadden ons ten doel gesteld om vanaf eind 2024 WIA‑cliënten niet meer langer dan zes maanden te laten wachten op een claimbeoordeling. Die doelstelling hebben we helaas niet gehaald: het aantal mensen dat langer dan zes maanden moet wachten, is wel sterk afgenomen (van 3.100 eind 2023 naar 1.100 eind 2024). We hebben in 2024 83.700 WIA‑claimbeoordelingen uitgevoerd, wat meer is dan in voorgaande jaren. Dit was mogelijk door:

• de inzet van medewerkers die bereid waren om over te werken;

• de toepassing van de 60‑plusmaatregel, waardoor mensen van 60 jaar en ouder een vereenvoudigde WIA‑beoordeling kregen zonder tussenkomst van een verzekeringsarts; en

• de invoering van de maatregel Praktisch beoordelen vanaf juli 2024. Hierbij wordt voor werkende cliënten de mate van arbeidsongeschiktheid bepaald op basis van hun feitelijke inkomsten in plaats van een theoretische schatting.

Ook zijn we er in 2024 in geslaagd 133 artsen aan te nemen, waarvan er 23 in 2025 zullen starten. Om artsen te werven hebben we in 2024 diverse initiatieven in gang gezet, zoals een vernieuwde wervingscampagne met de boodschap Word arts arbeid en gezondheid. Meer dan een arts. Tegenover deze instroom staat een relatief forse uitstroom van artsen in 2024, waardoor het aantal artsen in 2024 ongeveer gelijk bleef.

Tegenover het hogere aantal claimbeoordelingen staat een forse stijging van 10% van het aantal nieuwe WIA‑aanvragen. Ook de capaciteitsinzet voor de kwaliteitsverbetering van onze sociaal‑medische beoordelingen zorgde voor extra druk op het realiseren van de doelstelling.

 Tabel WIA-claimbeoordelingen

Aanpak van de Wajong-instroom

Voor Wajong-cliënten hadden we als doelstelling dat er vanaf eind 2024 geen mensen meer zouden zijn die langer dan de wettelijke termijn van veertien weken op hun Wajong‑beoordeling wachten. Ook die doelstelling hebben we niet gehaald. Hierbij speelt dat het aantal ontvangen Wajong‑aanvragen fors is toegenomen. Wel hebben we meer Wajong‑claimbeoordelingen in 2024 uitgevoerd dan in 2023, ondanks bezettingsproblemen en ziekteverzuim binnen de desbetreffende teams en de extra capaciteitsinzet voor verbetering van de kwaliteit van onze sociaal‑medische beoordelingen. We zetten komend jaar meer in op contacten met gemeenten om onnodige aanvragen te voorkomen, gezien het aanhoudend hoge percentage afwijzingen.

Tabel Wajong-claimbeoordelingen

Wachttijden 2025

Voor 2025 is ons streven om de wachttijden voor WIA- en Wajong‑claimbeoordelingen niet verder te laten oplopen. Dit wordt echter een vrijwel onmogelijke opgave, omdat de capaciteit ook in 2025 beperkt is en we daarnaast capaciteit nodig hebben voor de Verbeteraanpak WIA 2020–2024. Daarnaast blijft het aantal WIA‑aanvragen toenemen, is de 60‑plusmaatregel niet verlengd en de overwerkregeling gestopt. Hierdoor zal de vraag naar sociaal‑medische dienstverlening ook in 2025 vermoedelijk groter zijn dan we met de beschikbare beoordelingscapaciteit aankunnen. Als gevolg daarvan verwachten we dat het aantal mensen dat te lang op een WIA‑beoordeling wacht eind 2025 zal zijn verdubbeld. Voor de Wajong is het uitgangspunt dat alle beoordelingen binnen de wettelijke termijn plaatsvinden.

We blijven de beschikbare capaciteit zo effectief mogelijk inzetten. Dit gebeurt door te werken in sociaal‑medische centra waar vaste multidisciplinaire teams onder inhoudelijke leiding van een verzekeringsarts bepalen welke expertise op welk moment nodig is en welke aanvullende begeleiding is vereist. Daarnaast blijven we taakdelegatie door een verzekeringsarts aan een sociaal‑medisch verpleegkundige stimuleren en blijven we ons inzetten voor Praktisch beoordelen voor werkende cliënten.

Artsencapaciteit

Al vele jaren is de vraag naar sociaal‑medische beoordelingen groter dan we met de beschikbare artsencapaciteit aankunnen. In onderstaande tabel is die capaciteit in 2024 weergegeven.

Tabel Artsencapaciteit bij UWV‑organisatieonderdeel Sociaal‑medische zaken

• *Sinds juni 2024 worden binnen de sociaal‑medisch centra regievoerders aangesteld. Dit zijn verzekeringsartsen met taakdelegatie die naast hun reguliere werkzaamheden als arts ook managementtaken uitvoeren. Hierdoor is hun netto‑inzetbaarheid niet exact te meten.
• **AIOS’en zijn (basis)artsen in opleiding tot specialist, ANIOS’en zijn (basis)artsen niet in opleiding tot specialist.
• ***We voeren een nadere analyse uit wat het effect van afwezigheid tijdens de opleidingsperiode is voor het aantal beschikbare fte’s.