Advies- en controleorganen UWV
UWV heeft geen raad van toezicht of raad van advies. UWV kent wel een aantal advies‑ en controleorganen: de Audit Advies Commissie, de medezeggenschapsorganen, de interne Auditdienst en een externe accountant.
Audit Advies Commissie
De raad van bestuur wordt ondersteund en geadviseerd door een permanente commissie, de Audit Advies Commissie (AaC). Van die commissie wordt een kritische en onafhankelijke blik gevraagd op de bedrijfsvoering, de bedrijfsprocessen, het risicomanagement, de informatievoorziening en de IT van UWV. De kwaliteit van de te bespreken agendastukken en de goede dialoog met de voorzitter en de leden van de raad van bestuur dragen bij aan het goed functioneren en de impact van de AaC. De portefeuillehouders van de AaC voeren ook verdiepende gesprekken in de organisatie en de leden van de AaC leggen werkbezoeken af. De door de AaC uitgebrachte adviezen worden vastgelegd in het verslag van het overleg met de raad van bestuur. UWV weegt de adviezen van de AaC mee in zijn interne besluitvorming en rapporteert daarover aan de AaC. De AaC staat jaarlijks stil bij haar rol en de invulling daarvan.
Samenstelling
De AaC bestaat uit externe deskundigen met brede ervaring. Leden van de commissie op 1 januari 2024 waren de heer J. (Hans) van der Vlist, mevrouw M.C.C. (Marga) Bekker, mevrouw A.C.W. (Lineke) Sneller, de heer F.J. (Frans) van der Ent en de heer J.H. (Hans) Ouwehand. Per 1 april is de samenstelling van de AaC gewijzigd door het vertrek van mevrouw Sneller en de heer Ouwehand en het aantreden van de heer A.J.M. (Adrie) Kerkvliet en de heer J.M. (Jeroen) van der Vlugt. De voorzitter heeft periodiek overleg met de plaatsvervangend secretaris‑generaal van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). De voorzitter (en leden) van de raad van bestuur en de directeuren van de organisatieonderdelen Auditdienst en Financieel‑economische zaken wonen de vergaderingen van de AaC bij.
Bijeenkomsten 2024
De AaC heeft in 2024 zes keer vergaderd. Daarbij is onder andere het UWV Jaarverslag 2023 besproken met het daarbij behorende verslag van bevindingen van de Auditdienst en het accountantsverslag van de controlerend accountants. Er is ook vooruitgekeken aan de hand van het UWV Jaarplan 2025. Verder zijn de tertaalrapportages van de Auditdienst besproken, net als de opvolging van de aanbevelingen van de Auditdienst door de zogenoemde eerste lijn en de resultaten van de interne toetsing van het kwaliteitsmanagementsysteem. Naast deze reguliere onderwerpen is in de vergaderingen aandacht geschonken aan verschillende specifieke thema’s. Zo is stilgestaan bij de governance van UWV, waarin UWV de keuze heeft gemaakt om handelend vanuit de ‑waarden van UWV meer ruimte voor de menselijke maat in de dienstverlening te realiseren. Daarnaast is uitgebreid stilgestaan bij de consequenties van de kabinetsformatie voor UWV. De ontwikkelingen rondom de WIA‑beoordelingen en de Verbeteraanpak WIA 2020–2024, van waaruit UWV de corrigeeractie zal opzetten, zijn uitgebreid besproken. Ook heeft de financiële koers van de organisatie voor de komende jaren centraal gestaan in de verschillende overleggen.
Ook heeft de AaC gesproken met de raad van bestuur over de zogenoemde Verandermotor, de organisatiewijziging die tot doel heeft om nog meer vanuit één UWV te kunnen werken en daarmee versnelling aan te brengen in de noodzakelijke veranderingen om de dienstverlening verder te verbeteren.
Verder hebben afzonderlijke leden zich met werkbezoeken en portefeuillegesprekken met verschillende UWV‑organisatieonderdelen verdiept in onderwerpen als IT, risicomanagement en ontwikkelingen in het organisatieonderdeel Werkbedrijf.
Bevindingen en adviezen
Ook in 2024 heeft UWV volop gewerkt aan het verbeteren van de dienstverlening met als uitgangspunten de integrale klantreizen en het toepassen van maatwerk waar dat nodig is. De AaC onderschrijft die ontwikkeling van harte en heeft tegelijkertijd geadviseerd om oog te houden voor het op orde houden van de basis. De AaC is kritisch over het tempo waarin de organisatie beweegt om te voldoen aan de BIO‑wetgeving. De AaC adviseert om de aanpak te centraliseren in plaats van de eerder gekozen decentrale strategie.
In de tweede helft van 2024 is extra aandacht uitgegaan naar de ontwikkelingen rondom de WIA‑beoordelingen en heeft de AaC de Verbeteraanpak WIA 2020–2024 kritisch gelezen en haar reactie op de aanpak gegeven. De AaC onderschrijft de noodzaak van wijzigingen in wet- en regelgeving om het complexe WIA‑stelsel te vereenvoudigen.
Periodiek bespreekt de AaC de tertaalrapportages van de Auditdienst. De AaC acht het van groot belang dat de verschillende organisatieonderdelen verantwoordelijkheid nemen voor de opvolging van de aanbevelingen. De AaC heeft de Auditdienst geadviseerd gesignaleerde risico’s nadrukkelijker uit te lichten, zodat de raad van bestuur het juiste gesprek kan voeren.
De AaC is gevraagd een review te geven van het risicomanagementbeleid. De inzichten zijn geïntegreerd in het herziene beleid. Wat het risicomanagement betreft, adviseert de AaC om bij de bepaling van risico’s gebruik te maken van alle lagen binnen de organisatie. Door gezamenlijk het gesprek te voeren over risico’s, worden ook risico’s lager in de organisatie tijdig gesignaleerd. Daarnaast adviseert de AaC om risico’s expliciet onderwerp te maken van het gesprek met het ministerie van SZW, zodat gezamenlijk het gesprek over de risico’s en de risicoacceptatie kan worden gevoerd. Bij het jaarplan 2025 heeft de AaC de aanbeveling gedaan om realistische ambities te uiten en duidelijk inzicht te geven in de onderliggende afweging van de door UWV gemaakte keuzes. Niet alles kan immers. Door duidelijk en expliciet te zijn over de beweegredenen en afwegingen en de daarmee samenhangende risico’s, wordt gerichter aandacht gevraagd voor de belangrijkste thema’s waarmee UWV wordt geconfronteerd. Het expliciteren van risico’s in de Stand van de uitvoering sociale zekerheid is een instrument om de Tweede Kamer daarover goed te informeren.
Evaluatie
De AaC heeft de aanbevelingen van de externe evaluatie, uitgevoerd door de Auditdienst Rijk in het voorjaar van 2023 en vastgesteld in het najaar van 2023, opgevolgd. In 2024 heeft de AaC de tijd genomen om aan de aanbevelingen te werken en de gemaakte afspraken na te komen. Begin 2025 evalueert de AaC naast het eigen functioneren onder andere ook het effect van de opvolging van de aanbevelingen.
Vergoeding
Voor de vergoeding van de voorzitter en de leden van de AaC volgt UWV de regels van de Wet normering topinkomens (WNT), de Wet vergoedingen adviescolleges en commissies en het Besluit vergoedingen adviescolleges en commissies.
Intern en openbaar accountant
UWV beschikt over een interne Auditdienst die onafhankelijk is gepositioneerd en rechtstreeks ressorteert onder de raad van bestuur. De Auditdienst beoordeelt de interne beheersmaatregelen en de bedrijfsvoering van UWV, inclusief de rechtmatigheid van het handelen van de organisatie. De Auditdienst legt de resultaten van de onderzoeken voor aan het verantwoordelijke management en aan de raad van bestuur. Ieder tertaal maakt de Auditdienst een samenvattende rapportage voor de raad van bestuur over de interne audits en de wettelijke en overige verplichte controles. De Auditdienst controleert de jaarrekening van UWV en geeft hierbij een controleverklaring af. De Auditdienst geeft jaarlijks ook een oordeel over de gegevensverwerking van UWV voor de minister van SZW. Naar aanleiding van deze wettelijke controles rapporteert de Auditdienst met een verslag van bevindingen voor de jaarrekening en een verslag van bevindingen voor de gegevensverwerking aan de minister van SZW, de raad van bestuur van UWV en de Audit Advies Commissie.
De Auditdienst verricht zijn werkzaamheden conform de vereisten vanuit de beroepsorganisaties (NBA, NOREA, IIA). De Auditdienst wordt daarop periodiek getoetst via het Kwaliteitsonderzoek Overheidsauditors (KOA). Daarnaast verricht de Auditdienst Rijk een periodieke review conform het toezichtbeleid van het ministerie van SZW. De UWV Accountantsdienst heeft zijn naam met ingang van 2024 gewijzigd in Auditdienst.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. geeft als openbaar accountant van UWV een controleverklaring inzake de getrouwheid af bij de jaarrekening in de publieksversie van het jaarverslag. Naar aanleiding van de controle van de jaarrekening brengt de openbaar accountant een accountantsverslag met de relevante bevindingen uit aan de raad van bestuur van UWV.