Risicobeheersing

Risicomanagement zien wij als een belangrijk instrument om onzekerheden voor het realiseren van onze doelstellingen vroegtijdig te signaleren en hier op gepaste wijze op te anticiperen en maatregelen te nemen om deze onzekerheden te beheersen. Daardoor kunnen we beter invulling geven aan onze maatschappelijke rol en onze ambities realiseren.

Hieronder beschrijven we onze activiteiten om risico’s te onderkennen, de ontwikkelingen met betrekking tot de belangrijkste strategisch‑bestuurlijke risico’s en welke maatregelen wij treffen om deze zo goed mogelijk te beheersen.

Ontwikkeling risicoleiderschap en risicomanagement

Medio 2024 hebben we ons nieuwe risicomanagementbeleid vastgesteld, dat de organisatie kaders en methodieken biedt voor het identificeren, beheersen en rapporteren over risico’s. Risicoleiderschap blijft ook in het vernieuwde beleid een belangrijke basis. Hieronder verstaan we de houding en het gedrag dat we verwachten van, in ieder geval, iedere manager binnen UWV, op het vlak van risicomanagement. Hierbij staat centraal het bewust zijn van de doelstellingen, nagaan wat daarbij onzeker is of wat hierbij in de weg staat én vervolgens verantwoordelijkheid nemen over het wegnemen van deze onzekerheden en belemmeringen. Ook gaat het om het signaleren en oppakken van knelpunten, signalen en andere zaken waar medewerkers tegenaan lopen. Dit dragen we binnen UWV actief uit, we ondersteunen de organisatie vanuit het senior management en organiseren trainingen.

In 2025 werken we aan de verdere versterking van risicomanagement. Dit doen we door binnen elk organisatieonderdeel de bewustwording te vergroten en te sturen op het rondmaken van de planning‑en‑controlcyclus: hoe moet met het risico worden omgegaan, past het risico binnen onze risicobereidheid (de hoeveelheid risico die we als organisatie bereid zijn te nemen of te lopen om onze doelen te bereiken), welke beheersmaatregelen worden getroffen en hebben die het beoogde effect? We zorgen voor een actueel inzicht in de belangrijkste risico’s en de werking van de afgesproken beheersmaatregelen, zodat we op een passende wijze kunnen bijsturen.

Net als elke publieke organisatie in Nederland heeft UWV allerlei wettelijke verplichtingen. Het is van groot belang dat we aan deze verplichtingen voldoen en dat we dat ook kunnen laten zien. Afgelopen jaar is voor ongeveer de helft van de wet- en regelgeving waaraan UWV moet voldoen een analyse gemaakt van de verplichtingen en hoe die de organisatie raken. Daarbij is gekeken welke risico’s UWV loopt en welke maatregelen getroffen zijn. Op basis van die analyse hebben we intern afspraken gemaakt over het nemen van aanvullende beheersmaatregelen voor de geconstateerde risico’s. In 2025 voeren we die analyse uit voor de andere wet- en regelgeving waaraan UWV moet voldoen. Ook werken we aan een uniform monitorings- en rapportageproces om compliancerisico’s en de beheersing daarvan te volgen, te monitoren en te bespreken binnen de organisatie en met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW).

Risicobereidheid

We hebben onze risicobereidheid in 2024 opnieuw bekeken en willen er nog actiever mee werken en gebruiken in onze rapportages. We verwachten in 2025 een aangepaste risicobereidheidstabel formeel vast te stellen. Voor 2024 geldt nog de onderstaande risicobereidheidstabel uit het jaarverslag 2023.

Tabel Risicobereidheid

Belangrijkste restrisico’s

In de loop van 2024 is er een beperkte verandering opgetreden in de bestuurlijke risico’s. Twee bestuurlijke risico’s die we begin 2024 nog als zodanig onderkenden, zijn dat inmiddels niet meer. Het gaat om:

1. de strategie gericht op dienstverlening brengt dilemma’s met zich mee; en

2. afwegingen in de sturing van UWV.

Het eerste risico betrof het mogelijke spanningsveld tussen de toepassing van de menselijke maat (verbetering dienstverlening aan cliënten) en het te weinig ruimte bieden voor de noodzakelijke verbeteringen van de (kwaliteit van de) basisdienstverlening door de moeilijke keuzes die gemaakt moeten worden over tijd en capaciteit, waardoor de continuïteit, efficiency en kwaliteit van de basisdienstverlening aan cliënten in gevaar komt. Een onderdeel van dit fundament is de kwaliteit van de dienstverlening. Vanwege de ontwikkelingen gedurende 2024 hebben we de formulering van het risico over de kwaliteit van onze dienstverlening aangescherpt. Vanwege de toegenomen aandacht voor de verbetering van het fundament is er minder sprake van een spanningsveld.

Het tweede risico had betrekking op de impact van de horizontale (over de afzonderlijke organisatieonderdelen heen) samenwerking binnen UWV in de integrale klantreizen op de sturing. Doordat we inmiddels plannen hebben uitgewerkt voor een andere inrichting van de organisatie, vooral in het kader van de Verandermotor, zien we dit risico niet meer als een van de grootste bestuurlijke restrisico’s.

Daarnaast hebben we op UWV-niveau een nieuw risico geformuleerd: onvoldoende financiële middelen. Er zijn enerzijds grote uitdagingen voor UWV en anderzijds neemt de taakstelling vanuit het kabinet toe.

Voor de belangrijkste restrisico’s geldt dat ze – in meer of mindere mate – boven onze risicobereidheid als organisatie uit komen. Dit zijn risico’s die de kwaliteit en continuïteit van onze dienstverlening bedreigen. Als organisatie werken we daarom hard aan het beter beheersen van die risico’s, wat ingewikkeld is en blijft omdat we bijvoorbeeld te maken hebben met invloeden van buitenaf. Op een aantal andere vlakken is de samenwerking met het ministerie van SZW noodzakelijk om de risico’s op termijn terug te brengen naar een beheersbaarder niveau. Zo is vereenvoudiging van wet- en regelgeving nodig om het stelsel uitvoerbaar te maken, waardoor we betere dienstverlening kunnen bieden met minder fouten en tegen lagere kosten.