Risicobeheersing

Risicomanagement zien wij als een belangrijk instrument om onzekerheden voor het realiseren van onze doelstellingen vroegtijdig te signaleren en hier op gepaste wijze op te anticiperen. Daardoor kunnen we beter invulling geven aan onze maatschappelijke rol en onze ambities realiseren.

Hieronder beschrijven we onze activiteiten om risico’s te onderkennen, de ontwikkelingen met betrekking tot de belangrijkste strategisch‑bestuurlijke risico’s en welke beheersmaatregelen wij treffen om deze zo goed mogelijk te beheersen.

Ontwikkeling risicoleiderschap en risicomanagement

Voor het bereiken van onze strategische doelstellingen en het functioneren van het risicomanagementsysteem heeft UWV een organisatiecultuur nodig waarin medewerkers alert zijn en vroegtijdig onzekerheden signaleren voor het realiseren van de doelstellingen op alle niveaus in de organisatie. Dit vraagt om risicoleiderschap van medewerkers en leidinggevenden. Het gaat er daarbij om dat risico’s tijdig worden onderkend en op het juiste niveau van adequate beheersmaatregelen worden voorzien. We voeren hierover regelmatig gesprekken binnen de organisatieonderdelen en op gezette momenten ook op centraal niveau. Zo komen we tot de strategisch‑bestuurlijke risico’s die in deze paragraaf zijn opgenomen.

In 2024 werken we aan het harmoniseren van de risicomanagementwerkwijze binnen de organisatieonderdelen op basis van een gemeenschappelijk beleid. We verwachten dat het risicomanagementbeleid nog voor de zomer kan worden vastgesteld. De eerste trainingen op het gebied van risicomanagement en het begeleiden van de risicodialoog zijn gegeven. Naast medewerkers van de afdelingen Business Control en Kwaliteit sluiten periodiek ook medewerkers aan uit andere expertises, zoals informatiebeveiliging en privacy, en integriteit.

Naar aanleiding van een verzoek van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) evalueren we het risicomanagement en de cultuur van risicoleiderschap binnen UWV. Daarbij kijken we per organisatieonderdeel en ook UWV‑breed naar de stand van zaken op beide onderwerpen en hoe we ons nog verder kunnen ontwikkelen. Op dit moment analyseren we de conceptuitkomsten van deze evaluatie. Een externe partij adviseert ons daarbij over de kwaliteit van de voorgestelde vervolgacties. We verwachten dat we de resultaten van de evaluatie, inclusief het externe advies, in de zomerperiode met het ministerie van SZW kunnen bespreken. We zullen er tegelijkertijd ook zelf direct mee aan de slag gaan. In aanvulling op de evaluatie is onze eigen Auditdienst in maart 2024 gestart met de voorbereidingen voor een interne audit naar de opzet van risicoleiderschap en operationeel risicomanagement binnen een aantal organisatieonderdelen. Deze audit wordt uitgevoerd in het tweede en derde kwartaal van 2024.

We werken aan een gestructureerde aanpak om ervoor te zorgen dat we aantoonbaar de risico’s om te voldoen aan wet- en regelgeving, de zogenoemde compliancerisico’s, helder in beeld hebben, dat we weten waar die de organisatie raken, welke beheersmaatregelen daarvoor zijn ingericht en welke vervolgacties nodig zijn om in control te komen. Daarnaast zien we erop toe dat die beheersmaatregelen in de praktijk werken zoals beoogd en dat daarover wordt gerapporteerd. Er zijn circa 90 wetten (anders dan SUWI) die UWV als organisatie raken. Onder de verantwoordelijkheid van de voor deze wetten inhoudelijk verantwoordelijke directeuren wordt nu per wet een risicotoets uitgewerkt die de wettelijke verplichtingen, risico’s en de beheersing daarvan in kaart brengt. Deze eerste inventarisatie zullen we vervolgens aan de hand van een periodiek terugkerend proces actueel houden. Om ervoor te zorgen dat de geconstateerde actiepunten en aandachtspunten op de juiste plek worden belegd, worden de afgeronde risicotoetsen ter bekrachtiging voorgelegd aan het relevante management. In de eerste vier maanden van 2024 zijn 6 van de 90 risicotoetsen afgerond en is er een planning opgesteld voor het doorlopen dan de overige risicotoetsen.

Planning‑en‑controlcyclus

Op vaste momenten in de planning‑en‑controlcyclus identificeren en analyseren we risico’s die we hebben opgehaald vanuit de organisatie. We rapporteren hierover intern en informeren vervolgens het ministerie van SZW. Dat doen we achtereenvolgens in het jaarplan, het vier‑ en achtmaandenverslag en het jaarverslag. Verder stellen we aan het eind van het jaar samen met de SVB en het ministerie van SZW een risicoanalyse op van de risico’s die ons als keten raken. De bestuurlijke risico’s die we voor het bereiken van onze afgesproken doelen benoemen, kunnen een zeker restrisico opleveren dat het ministerie van SZW en UWV samen zullen moeten accepteren of verkleinen met aanvullende maatregelen.

Belangrijkste restrisico’s

De belangrijkste strategisch‑bestuurlijke restrisico’s die we in ons jaarverslag 2023 hebben vermeld zijn nog steeds actueel. Ze zijn aangevuld met actuele informatie over de werking van beheersmaatregelen en eventuele nieuwe risico’s. Hieronder gaan we er nader op in.

Tabel Belangrijkste restrisico’s