Arbeidsjuridische dienstverlening

UWV verzorgt ook arbeidsjuridische dienstverlening rond ontslag en tewerkstellingsvergunningen. Daarnaast verstrekken we via uwv.nl en telefonisch arbeidsrechtelijke informatie aan werkgevers, werknemers en werkzoekenden en via bijeenkomsten aan werkgevers.

We beoordelen ontslagaanvragen en aanvragen voor tewerkstellingsvergunningen voor ook asielzoekers. Ook geven we adviezen aan de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) in verband met de verstrekking van een gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid. We hebben hierbij een onafhankelijke, toetsende rol. Werkgevers die vluchtelingen uit Oekraïne in loondienst willen nemen, moeten dat bij UWV melden. We houden bij hoeveel vluchtelingen uit Oekraïne werken en in welke sectoren.

Meer ontslagaanvragen

In de eerste acht maanden van 2024 hebben we 42% meer ontslagaanvragen ontvangen dan in de eerste acht maanden van 2023. Deze stijging wordt mede veroorzaakt door een grote collectieve ontslagaanvraag (van bijna 1.900 aanvragen) in januari. Ondanks de hoge instroom hebben we 85% van de ontslagaanvragen tijdig afgehandeld, dat wil zeggen binnen de streeftermijn van vier tot zeven weken vanaf het moment van de completering van de aanvraag. Bij een groot deel van de zaken waarbij dat niet lukte, kwam dat door factoren die het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) gelegitimeerd acht. Het gaat in de meeste gevallen om verleend uitstel op verzoek van de werkgever of werknemer. Als we hiermee rekening houden, dan komt de tijdigheid uit op 99%.

Tabel Ontslagaanvragen

• *UWV komt bij een substantieel deel van de afgehandelde ontslagaanvragen niet aan een inhoudelijke behandeling toe omdat werkgever en werknemer (alsnog) met wederzijds goedvinden de overeenkomst beëindigen. Daarbij speelt de mate van financiële vergoeding een belangrijke rol. Het intrekken van de ontslagaanvraag door de werkgever kan daarom tot ver in de ontslagprocedure gebeuren. UWV heeft dan al vaak veel werk en capaciteit in de behandeling gestoken.

Tewerkstellingsvergunningen en arbeidsmarktadviezen aan de IND

Werkgevers die personeel van buiten de Europese Economische Ruimte (EER) korter dan drie maanden in Nederland willen laten werken, moeten daarvoor een tewerkstellingsvergunning bij UWV aanvragen. Dit geldt ook wanneer ze vreemdelingen willen aannemen die hier studeren of om andere redenen dan arbeid al in Nederland wonen. Werkgevers die voor drie maanden of langer personeel willen aannemen uit landen van buiten de EER, kunnen een gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid (GVVA) aanvragen bij de IND. De IND vraagt UWV advies over het arbeidsmarktdeel. UWV toetst de adviezen voor de IND en de aanvragen voor tewerkstellingsvergunningen op dezelfde wijze.

Door de krapte op de arbeidsmarkt is de vraag van werkgevers om arbeidsmigranten voor werk toe te laten groot. In de eerste acht maanden van 2024 ontvingen we meer aanvragen voor een tewerkstellingsvergunning en meer adviesverzoeken dan in dezelfde periode in 2023. Om het grote aantal aanvragen voor tewerkstellingsvergunningen en adviesverzoeken af te kunnen handelen, hebben we extra medewerkers aangetrokken. Verder helpen tijdelijke teams op meerdere vestigingen bij de afhandeling van de aanvragen.

Onze doelstelling is dat we vergunning- en adviesaanvragen binnen vijf weken afhandelen. De behandeling van de aanvragen voor tewerkstellingsvergunningen heeft sinds april vertraging opgelopen, waardoor we slechts 68% van de aanvragen tijdig afhandelden. We hebben werkgevers geïnformeerd dat ze rekening moeten houden met zo’n vier extra weken verwerkingstijd. De oorzaak van de ontstane achterstanden zijn de zeer hoge instroom, de recente digitalisering van werkprocessen voor tewerkstellingsvergunningen en de daarmee gepaard gaande technische en aanloopproblemen. Verder speelt een rol dat de versoepelde regeling voor Aziatische horecawerknemers per 1 juli 2024 is vervallen, waardoor aanvragen voor de Aziatische horeca sindsdien als reguliere aanvragen worden behandeld. We hebben de sector ruim van tevoren geïnformeerd over deze wijziging. Het aantal aanvragen waarbij nog gebruik kon worden gemaakt van de versoepelde regeling nam vlak voor 1 juli flink toe. We hebben verschillende maatregelen genomen om de tijdigheid van de aanvragen voor tewerkstellingsvergunningen zo snel mogelijk weer op peil te krijgen. Begin september waren de achterstanden weggewerkt. Ook de tijdigheid voor de afhandeling van adviesaanvragen bleef achter: we handelden slechts 64% binnen vijf weken af. Dit hangt samen met de problemen bij de afhandeling van aanvragen voor een tewerkstellingsvergunning.

Tabel Tewerkstellingsvergunningen en arbeidsmarktadviezen

• *Diverse cijfers zijn gecorrigeerd.

Asielzoekers

In de eerste acht maanden van 2024 ontvingen we 6.777 aanvragen voor een tewerkstellingsvergunning voor een asielzoeker (zelfde periode in 2023: 2.077) en verleenden we er 5.072 (zelfde periode in 2023: 1.187). Het ministerie van SZW heeft ons verzocht om werkvergunningen voor asielzoekers binnen twee weken te behandelen in plaats van binnen de wettelijke termijn van vijf weken. We zullen de impact hiervan in een uitvoeringstoets beschrijven en daarbij rekening houden met de aanzienlijk hogere instroom dan voorgaande jaren.

Meldingen werkgevers voor tewerkstelling vluchtelingen uit Oekraïne

Sinds 1 april 2022 zijn werkgevers die vluchtelingen uit Oekraïne in loondienst willen nemen, vrijgesteld van de plicht om een tewerkstellingsvergunning aan te vragen. Om het risico op misstanden te verkleinen, moeten de werkgevers wel bij UWV melden dat ze een vluchteling uit Oekraïne in dienst nemen. Dat kunnen ze digitaal doen. Ze vermelden daarbij onder andere welke werkzaamheden zullen worden verricht, de duur van het arbeidscontract en het afgesproken loon. Twee dagen na het indienen van het meldingsformulier mag de vluchteling starten met de werkzaamheden. De werkgever is ook verplicht UWV te informeren als er wijzigingen zijn in de functie of de periode van werkzaamheden. De Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA) oefent controles uit aan de hand van onze gegevens. In de eerste acht maanden van 2024 hebben we 36.900 meldingen ontvangen (eerste acht maanden van 2023: 35.900). In totaal ontvingen we sinds april 2022 147.000 meldingen. Het is positief dat veel vluchtelingen konden gaan werken en dat werkgevers met personeelstekorten daardoor geholpen zijn. De meeste meldingen komen van uitzendbureaus, de horeca, de agrarische sector en de schoonmaakbranche. Informatie over de meldingen stellen we beschikbaar via ons dashboard Vluchtelingen uit Oekraïne. Voor vluchtelingen uit Oekraïne stellen we informatie in het Oekraïens over de rechten en plichten voor werken in Nederland beschikbaar via onze websites.